Verjaring erfgrens

De plaats waar een erfgrens loopt tussen twee percelen, zorgt vaak voor juridische procedures. Dat komt omdat het vaak onduidelijk is waar de kadastrale grens precies ligt. Daarnaast kan er sprake zijn van verkrijgende of bevrijdende verjaring van de eigendom van grond. Soms door opzettelijke landjepik. In andere gevallen gebeurt de eigendomsverkrijging door verjaring ongemerkt. In beide gevallen kan het leiden tot een fikse burenruzie.

Erfgrensgeschil en verjaring

In de loop der jaren kan het gebeuren dat een erfafscheiding wordt verplaatst en dan niet meer op de kadastrale grens staat. Of er heeft nooit een erfafscheiding gestaan en die wordt voor het eerst geplaatst op een plek waarvan (ten onrechte) vermoed wordt dat daar de kadastrale grens loopt. De ene eigenaar neemt dan een stuk grond van zijn buurman in bezit. Vervolgens begint de verjaring te lopen. Als de verjaringstermijn is voltooid, wordt de bezitter eigenaar van het in bezit genomen stukje grond.

Verjaringstermijn erfgrens: 10 of 20 jaar

De verjaringstermijn kan 10 of 20 jaar zijn. Welke verjaringstermijn geldt, hangt af van de vraag of de bezitter ‘te goeder trouw’ is. Dat is het geval als hij niet wist of behoorde te weten dat de in bezit genomen grond niet van hem was. Een veelgehoorde misvatting is dat de bezitter moet bewijzen dat hij te goeder trouw was. Dat is niet het geval: de wet gaat namelijk uit van het bestaan van goede trouw. Het ontbreken daarvan moet worden bewezen.

Als de bezitter te goeder trouw is, bedraagt de verjaringstermijn 10 jaar. Is die termijn voltooid, dan wordt dat verkrijgende verjaring genoemd. Als de bezitter niet te goeder trouw is, dan is de verjaringstermijn 20 jaar. In dat geval spreken we van bevrijdende verjaring.

Bewijs ontbreken goede trouw: niet met kadastrale kaart

In een poging het ontbreken van goede trouw te bewijzen, wordt vaak gegrepen naar kadastrale kaarten. Echter is dat niet voldoende: kadastrale kaarten dienen namelijk slechts als globale weergave van het perceelsgedeelte en de ligging daarvan ten opzichte van andere percelen. Kadastrale kaarten behoren ook niet tot de openbare registers zoals bedoeld in artikel 3:23 BW. Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft in zijn arrest van 2013 een heldere uitleg over deze systematiek gegeven.

Verjaringstermijn voor eigendom grond

Als de rechthebbende bewijst dat de bezitter niet te goeder trouw was, dan geldt een verjaringstermijn van 20 jaar. Is de verjaringstermijn voltooid, dan verkrijgt de bezitter de eigendom van de grond. Om het eigendom te verkrijgen, moet de bezitter dus nog wel bewijzen dat hij het stukje grond gedurende de tijd dat de verjaring liep, in bezit heeft gehad. Als de rechthebbende in de tussentijd echter sommeert om het terug te geven, wordt de verjaring gestuit en begint de termijn opnieuw te lopen.

Toestemming: geen verjaring!

Een belangrijk aandachtspunt is het geval waarin door de rechthebbende toestemming is verleend voor het gebruik van de grond. Dan is er namelijk geen sprake van het voor verjaring vereiste ‘bezit’. Voor bezit is namelijk nodig dat degene die de grond in gebruik heeft zich als rechthebbende beschouwt en de grond voor zichzelf houdt, zich zo gedraagt en dat dit naar buiten toe kenbaar is. Als er toestemming is gegeven, dan is niet aan die voorwaarden voldaan: hij houdt de grond dan niet voor zichzelf, maar voor de rechthebbende met diens toestemming.

Advocaat bij verjaring erfgrens

Of er sprake is van verjaring, is dus niet altijd eenvoudig te zeggen. Neem daarom contact op met de advocaat vastgoed van Lexys Advocaten om je goed te laten adviseren.