Auteursrecht: wat wordt beschermd door de auteurswet?

Het auteursrecht is vaker van toepassing dan men wellicht denkt. Zo hebben schrijvers, fotografen, muzikanten, maar ook softwareontwikkelaars auteursrecht op hun werken. Wanneer een werkt tot stand wordt gebracht, kost dat over het algemeen veel tijd, energie en geld. Daardoor vertegenwoordigt een werk ook een bepaalde waarde. Het auteursrecht is er dan ook om ervoor te zorgen dat anderen niet zomaar, zonder enige moeite, werken van anderen kunnen kopiëren of verspreiden zonder dat zij daar toestemming voor hebben.

Je hebt vast de term copyright vast regelmatig voorbij zien komen. Copyright is een ander woord voor het auteursrecht. Het auteursrecht ontstaat automatisch zodra een werk gecreëerd wordt, er hoeft dus niks aangevraagd te worden hiervoor.

Wie is de eigenaar van het auteursrecht?

In beginsel is de maker van een werk ook de eigenaar van het auteursrecht, maar er zijn wel uitzonderingen. Zo kan het zijn dat een werkgever de eigenaar is van het auteursrecht, indien het werk is gecreëerd onder werktijd dan wel terwijl iemand in loondienst was bij die werkgever. Het auteursrecht kan ook contractueel overgedragen worden. Door overdracht van het auteursrecht wordt de wederpartij de nieuwe rechthebbende op het auteursrecht.

Bescherming auteursrecht door de Auteurswet

Het auteursrecht beschermt alleen werken die daadwerkelijk zijn gerealiseerd, en dus niet slechts ideeën. Tot 70 jaar na het overlijden van de maker van het werk is het auteursrecht nog van toepassing, en als er meerdere makers zijn, geldt dat het auteursrecht tot 70 jaar na de dood van de langstlevende maker nog van toepassing is. Daarna mag iedereen het vrij gebruiken. Het auteursrecht ligt voor een groot deel vast in de Auteurswet. Dat is een wet uit 1912 die sindsdien nauwelijks is gewijzigd. Toch is de wet nog steeds up to date. Omdat de auteurswet ‘werken van letterkunde, wetenschap en kunst’ beschermt, valt bijvoorbeeld ook de broncode die een softwareontwikkelaar maakt, eronder.

Uitzonderingen op het auteursrecht: citeren mag!

Er zijn echter wel een paar wettelijke uitzonderingen op het auteursrecht. Zo is het citeren van een stuk tekst wel toegestaan, indien degene die het stukje tekst overneemt de bron vermeldt. Het citaat moet wel functioneel zijn en niet het gehele werk mag worden geciteerd.

Gebruik van een werk in het onderwijs niet in strijd met auteursrecht

Een andere uitzondering is dat het gebruik van bepaalde werken in het onderwijs is toegestaan en daarvoor geen toestemming vereist is. Het werk dient dan wel enkel en alleen voor onderwijsdoeleinden gebruikt te worden. De bron van het werk dient ook vermeld te worden. Indien beschermd werk wordt gebruikt en dat werk geen (direct) onderdeel is van het lesprogramma (denk hierbij bijvoorbeeld aan muziek tijdens een klassenavond), dan is wél toestemming vereist van de maker.

Parodie of satire geen inbreuk op auteursrecht

Daarnaast geldt een uitzondering voor het gebruik van een werk om dit werk vervolgens te bewerken op een grappige, kritische of artistieke manier. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een parodie of satire. Het werk moet echter wel duidelijk verschillen van het origineel. Ook is vereist dat het duidelijk herkenbaar moet zijn als parodie of satire. Bovendien mag het de rechthebbende van het auteursrecht niet schaden en mag het geen afbreuk doen aan het originele werk.

Advocaat bij inbreuk op auteursrecht

Als iemand jouw werk gebruikt zonder dat diegene daar toestemming voor heeft (gevraagd), dan is er hoogstwaarschijnlijk sprake van inbreuk op het auteursrecht. Jij als rechthebbende van het auteursrecht kan dan eisen dat het werk offline wordt gehaald of kan een schadevergoeding vorderen. Bij Lexys helpen we je hier graag bij. Neem gerust contact met ons op.