Zwarte lijst en grijze lijst bij algemene voorwaarden
De algemene voorwaarden van een bedrijf geven aan onder welke voorwaarden dat bedrijf zakendoet. Deze bepalingen zijn pas van toepassing als het bedrijf die algemene voorwaarden van toepassing verklaart op de overeenkomst en ze beschikbaar stelt aan de wederpartij. Om consumenten te beschermen tegen ‘foute’ algemene voorwaarden, zijn door de Europese wetgever de zogenaamde zwarte lijst en grijze lijst van algemene voorwaarden opgesteld. Die zijn inmiddels ook verankert in de Nederlandse wet.
Zwarte lijst algemene voorwaarden
Om te voorkomen dat een consument onredelijk wordt benadeeld door algemene voorwaarden, bestaat de zwarte lijst. De bepalingen die op de zwarte lijst staan, worden altijd aangemerkt als een onredelijk bezwarend beding en zijn dus verboden. Een voorbeeld hiervan is als een bedrijf de bevoegdheid van de consument tot ontbinding van een overeenkomst uitsluit of beperkt. Als een bedrijf zwarte lijst-bepalingen toch opneemt in de algemene voorwaarden, kunnen consumenten ze altijd vernietigen. De zwarte lijst is opgenomen in artikel 6:236 van het Burgerlijk Wetboek (BW).
Grijze lijst algemene voorwaarden
Naast de zwarte lijst van verboden bedingen, bestaat ook de grijze lijst. Net als de zwarte lijst is de grijze lijst alleen van toepassing op overeenkomsten tussen bedrijven en consumenten. De grijze lijst van algemene voorwaarden bevat bepalingen die worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Een voorbeeld hiervan is de uitsluiting van een wettelijke verplichting tot schadevergoeding. Als ze toch worden opgenomen in de algemene voorwaarden, moet het bedrijf kunnen bewijzen dat de bepaling niet onredelijk bezwarend is voor de consument of dat het onredelijk zou zijn voor het bedrijf om de bepaling niet op te nemen. De consument kan een grijze lijst-bepaling vernietigen als er geen toereikend bewijs wordt geleverd door de gebruiker. De grijze lijst is opgenomen in artikel 6:237 van het Burgerlijk Wetboek (BW).
Reflexwerking: grijze en zwarte lijst tussen bedrijven
Hoewel de grijze en zwarte lijst bij algemene voorwaarden in beginsel alleen geldt tussen een gebruiker en een consument, kunnen ze in bepaalde gevallen ook gelden tussen een gebruiker en een kleine ondernemer. Dit heet de reflexwerking. Net als consumenten kan niet van zzp’ers, eenmanszaken of andere kleine ondernemers worden gevergd dat zij over juridische kennis beschikken. Zij worden dus ook beschermd door de grijze en zwarte lijst.
Gevolgen van de grijze en zwarte lijst
Een bedrijf die bepalingen opneemt in de algemene voorwaarden die op de zwarte lijst staan, kan geen beroep doen op deze bepalingen. Ze zijn altijd onredelijk bezwarend en kunnen altijd worden vernietigd door de consument. Bepalingen in de algemene voorwaarden die op de grijze lijst staan, worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Voor een geslaagd beroep op dergelijke bedingen, moet een bedrijf bewijzen dat ze niet onredelijk bezwarend zijn. Als de consument vervolgens een van de bepalingen van de algemene voorwaarden vernietigt, heeft dit geen invloed op de geldigheid van de overeenkomst zelf. Het is dus erg belangrijk om algemene voorwaarden op te stellen die geen verboden bepalingen bevatten. De advocaat contractenrecht van Lexys Advocaten kan je meer vertellen over de werking en gevolgen van de grijze en zwarte lijst bij algemene voorwaarden. Ook kan de advocaat contractenrecht van Lexys Advocaten je helpen bij het opstellen van waterdichte algemene voorwaarden.
