Rechtsverwerking
Het uitgangspunt van de wet is dat iedereen zijn verplichtingen moet nakomen. Gebeurt dat niet, dan kan dit via de rechter afgedwongen worden. Heb je bijvoorbeeld geld uitgeleend en wordt het niet terugbetaald? Of wordt je factuur niet betaald? Dan kan je een incassoprocedure starten. Maar, zelfs als je eigenlijk gelijkt hebt, kan het voorkomen dat de rechter de vordering niet toewijst. Dat is bijvoorbeeld het geval als er sprake is van rechtsverwerking.
Wat is rechtsverwerking?
Als er sprake is van rechtsverwerking, dan kan je geen beroep meer doen op je recht. Bijvoorbeeld je recht om betaling te ontvangen. Dat rechts is dan ‘verwerkt’. Van rechtsverwerking is echter niet zomaar sprake. Er moet namelijk een situatie zijn waarin de schuldeiser naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid geen nakoming meer kan vorderen. Vereist is dat de schuldeiser zich zodanig heeft gedragen, dat de schuldenaar erop mocht vertrouwen dat geen nakoming meer gevorderd zou worden.
Een recht kan verwerkt zijn, zonder dat de vordering verjaard is. Welke termijn voor rechtsverwerking geldt, is ook niet vastgelegd. Het valt of staat bij de gedragingen van de schuldeiser. De rechter gaat echter niet snel in een beroep op rechtsverwerking mee. De lat ligt dus hoog.
Wanneer kun je een beroep op rechtsverwerking doen?
Er is een aantal voorwaarden verbonden aan een geslaagd beroep op rechtsverwerking. Van rechtsverwerking is sprake wanneer schuldeiser zich heeft gedragen op een manier die niet past bij het alsnog geldend maken van zijn recht. Er zijn gevallen bekend waarin een schuldeiser jarenlang geautomatiseerde betalingsherinneringen liet sturen. Toen hij vervolgens alsnog naar de rechter stapte, oordeelde die dat het recht van de schuldeiser was verwerkt. Omdat er jarenlang geen concrete actie was ondernomen en slechts automatische berichten werden verzonden, mocht de schuldenaar erop vertrouwen dat geen vordering meer zou worden ingesteld.
Rechtsverwerking of verjaring?
Rechtsverwerking en verjaring zijn twee verschillende juridische begrippen die allebei inhouden dat iemand zijn recht niet langer geldend kan maken. Het belangrijkste verschil tussen rechtsverwerking en verjaring is dat rechtsverwerking voortvloeit uit de redelijkheid en billijkheid. Verjaring vloeit voort uit de wet. Verjaring wordt daarnaast ingeroepen als een bepaalde periode is verstreken zonder dat een handeling is verricht om de vordering uit te voeren. Bij rechtsverwerking is juist een handeling vereist van de schuldeiser. Sterker nog: alleen stilzitten is niet voldoende.
Conclusie: wanneer is er sprake van rechtsverwerking?
Ook als een schuldeiser op zich een terecht vordering heeft, kan de schuldenaar zich soms aan zijn verplichtingen onttrekken. Dat is bijvoorbeeld het geval bij rechtsverwerking of verjaring. Ook kan er soms sprake zijn van misbruik van recht. Welk verweer in jou specifieke geval het beste is, hangt af van alle omstandigheden van het geval. De advocaat procesrecht van Lexys Advocaten kan je daar meer over vertellen. Ook kan die helpen om te voorkomen dat een vordering verjaart of het recht om die te innen wordt verwerkt.
