Onderdeel van het werk of meerwerk?

Het is een in de bouw veel voorkomend probleem: de aannemer stelt dat sprake is van meerwerk en factureert dat meerwerk. De opdrachtgever meent echter dat de werkzaamheden onderdeel uitmaakten van het overeengekomen werk en laat de facturen onbetaald.  Tussen partijen ontstaat vervolgens een discussie; is er sprake van meerwerk of niet? Recent deed de Raad van Arbitrage in Bouwgeschillen (RvA) een interessante uitspraak daarover. Advocaat bouwrecht Myrthe de Vries bespreekt die uitspraak.  

Geschil bij Raad van Arbitrage over meerwerk

In deze zaak ging het om een geschil tussen een provincie en een aannemer die na een aanbesteding de overeenkomst had gesloten voor het onderhouden van groenvoorzieningen. De aannemer factureerde vervolgens voor ongeveer € 1.500.000,- aan meerwerk, verdeeld over verschillende posten. De grootste post zag op “Verkeersmaatregelen op kruispunten en rotondes” en bedroeg ruim een miljoen. Volgens de aannemer waren deze kosten ontstaan als gevolg van meerwerk. De provincie was het daar niet mee eens. Allereerst stelt zij dat het door de aannemer uitgevoerde werk met betrekking tot de verkeersmaatregelen gewoon onderdeel was van de overeenkomst. Daarvoor had de aannemer door betaling van de aanneemsom al een vergoeding ontvangen. Daarnaast vindt de provincie dat de aannemer alleen recht zou hebben op betaling van eventueel meerwerk indien een expliciete meerwerkopdracht is gegeven.  

Raad van Arbitrage: geen onderdeel van bestek dus meerwerk

Met betrekking tot dat eerste standpunt oordeelt de RvA dat alleen werkzaamheden die onderdeel van het bestek zijn gezien mogen worden als onderdeel van de overeenkomst. Partijen zijn namelijk een bedrag voor de uitvoering van het werk overeengekomen aan de hand van het in het bestek omschreven werk. In het bestek werden de uitgevoerde verkeersmaatregelen niet genoemd. De conclusie is daarom dat de werkzaamheden waarvan de aannemer stelt dat het meerwerk is, in ieder geval geen onderdeel zijn de overeenkomst.  

Opdrachtgever: alleen recht op betaling meerwerk in geval van opdracht

Daarmee heeft de aannemer volgens de provincie nog niet direct recht op betaling van het meerwerk. In principe zou daarvoor een meerwerkopdracht gegeven moeten zijn, zo stelt de provincie, en dat heeft zij niet gedaan. De RvA is het ook daar niet mee eens. De Raad van Arbitrage concludeert dat omdat de opdrachtgever ervan uitging dat de werkzaamheden onderdeel waren van de overeenkomst, het voor de hand ligt dat zij onder die omstandigheden dus ook geen extra opdracht heeft verstrekt.  

Opdrachtgever verlangt uitvoering meerwerk

Toch meent de RvA dat uit de feiten blijkt dat de opdrachtgever weldegelijk van de aannemer eiste dat de aanvullende werkzaamheden werden uitgevoerd. De provincie was immers in de (onjuiste) veronderstelling dat de aannemer op grond van het bestek gehouden was de werkzaamheden uit te voeren, heeft dit van de aannemer verwacht en heeft hiertoe opdracht gegeven.  

Dat daar niet de noemer “meerwerk” aan werd gegeven maakt niet dat geen sprake kan zijn van meerwerk. De RvA oordeelt dat de aannemer recht heeft op een vergoeding voor de extra uitgevoerde werkzaamheden met betrekking tot de verkeerswerkzaamheden. Echter, de aannemer slaagt er niet in aan te tonen dat daadwerkelijk voor ruim een miljoen aan kosten is gemaakt. De provincie wordt voor de post “Verkeersmaatregelen op kruispunten en rotondes” veroordeeld tot betaling van een bedrag van € 100.000,-. 

Aannemer ontvangt betaling voor meerwerk

In dit geval kreeg de aannemer dus toch een bedrag betaald voor zijn werkzaamheden, maar het had ook anders af kunnen lopen. Het is daarom voor iedere opdrachtgever èn aannemer van zeer groot belang om scherp te hebben welke werkzaamheden onderdeel zijn van een aannemingsovereenkomst en welke niet. Daarnaast is het van belang om meerwerkopdrachten altijd goed vast te leggen. Indien dat niet duidelijk is, loopt de opdrachtgever het risico dat hij opdracht geeft voor meerwerk, zonder dat dat zijn bedoeling is. En andersom loopt de aannemer het risico dat niet voor het meerwerk betaald hoeft te worden. Neem daarom tijdig contact op met de advocaat bouwrecht van Lexys Advocaten.